Al eeuwen wilde ik een keer naar de champagne. Laatst, op de terugweg van onze Bretagne roadtrip, was het zover: we gingen twee dagen naar de streek van de mooiste bubbels! Ik neem je natuurlijk mee en vandaag laat ik je alles zien van dag 1, waarop we op bezoek gingen bij champagnehuizen Mercier, Boizel en Charles Mignon.
Aankomst & meteen lekker eten
We verblijven in Epernay, het epicentrum van de champagnestreek. Het is onze eerste keer hier, dus alles is nogal een verrassing. Ik ben in champagne op uitnodiging van de regio, dus we hebben een mooi programma waardoor ik zelf (als echte regeltante) niet zo heel veel heb hoeven uitzoeken. Als we aankomen in Epernay zijn we meteen blij verrast: wat een onwijs mooi stadje is dit! Parijs op z’n mini. Maar dan met overal waar je kijkt champagne. Dus eigenlijk Mini-parijs maar dan nog veel beter. Alleen het rijden naar Epernay toe is al leuk: langzaamaan zien we wijnvelden opdoemen in de vallei en we rijden door een aantal te pittoreske kleine dorpjes. En meteen zien we overal kleine champagnehuizen. Nu al jammer dat we er maar twee dagen zijn, dus ik weet meteen al: dit wordt niet de laatste keer.
We komen rond vijven ’s middags aan in Epernay, dus op onze eerste dag gaan we alleen lekker uit eten. En een heel klein beetje Epernay verkennen, maar het is vandaag óók 37 graden, dus we doen het een tikkie rustig aan.
We gaan eten bij La Table Kobus, een mooi klassiek ogend (naar eigen zeggen ‘rustico-chic’) restaurant in het centrum van Epernay. En er is airco. Er is echt bijna niemand op straat te vinden vandaag omdat het zo warm is, dus iedereen is blij met wat koude lucht binnen.
Onze eerste champagne van deze reis! We krijgen een fles Champagne Bouché, een Brut die ons prima smaakt. Ik ruik en proef citrus, citrusschil, wat brioche en amandel en ook een beetje anijs. Niets speciaals, maar wel gewoon lekker! Heerlijk om dit avontuur mee af te trappen.
Vooraf hebben we allebei een enorme ravioli met ganzenlever. Ik vind het meer een soort Aziatisch pasteitje (ook door de paddenstoelenbouillon die erbij zit) maar het smaakt geweldig. Ik ga daarna voor Sint-Jakobsschelpen met pompoen, Willem voor Black Angus steak met paddenstoelen.
Dag 2
Na een heerlijke nacht slapen in het hotel is het tijd voor onze eerste volle dag met bezoeken aan champagnehuizen! We kunnen niet wachten. We starten bij Mercier, die op de Avenue de Champagne zit. We zijn lekker op tijd en besluiten er een beetje rond te struinen. Beste keuze, want er valt héél wat te kijken op die Avenue, waar veel grote champagnehuizen zitten.
De Avenue de Champagne is de duurste straat ter wereld. Niet alleen vanwege de waanzinnige panden die je vindt in de Avenue, maar natuurlijk vooral door de kilometers en kilometers wijnkelders onder de straat. Op 30 meter diepte vind je de kelders van de grote huizen waar miljoenen flessen champagne liggen opgeslagen – en op veel plekken vindt de tweede vergisting hier ook plaats. De wijnmakerijen zitten over het algemeen op andere plekken in de streek, net als de wijngaarden. Al hebben niet alle champagnehuizen zelf wijngaarden – het is heel gebruikelijk om druiven of sap op te kopen bij een champagneboer.
Ook als je niet zo geïnteresseerd bent in de Waanzinnige Drank met Bubbels is de Avenue de Champagne echt een waanzinnige straat om doorheen te lopen. Het is het toppunt van pracht en praal en je ziet allemaal bekende namen, van Moët et Chandon tot Pol Roger, Perrier-Jouët en Castellane.
Mercier: Champagne voor iedereen
Onze eerste stop is Mercier, bijna aan het einde van Avenue de Champagne. Mercier werd opgericht in 1858 door Eugene Mercier en deze meneer had een bijzondere visie voor die tijd: hij wilde champagne voor iedereen toegankelijk maken. Het liefst zag hij zijn champagnes bij de mensen thuis in plaats van in de restaurants. Voor die tijd was dat revolutionair. Champagne werd alleen door de rijken gedronken, het was een statusproduct. Daar wilde hij verandering in brengen door massaal te produceren en tegelijkertijd goed op de kwaliteit te letten. Eugene was de eerste ter wereld die een reclamefilm maakte van zijn product, geprojecteerd op de Wereldtentoonstelling in 1900. Indrukwekkend!
Als we bij Mercier binnenlopen, is dit enorme vat het eerste wat we zien. Deze enorme ‘Foudre de Mercier’ is óók nogal indrukwekkend. Tussen 1870 en 1881 werd dit vat gebouwd van 150 eiken. Deze werd tentoongesteld in Parijs in de Wereldtentoonstelling van 1889. Moet je voorstellen, dat dit vat in die tijd naar Parijs moest worden gebracht. Daar moesten letterlijk huizen voor wijken.
Met een klein treintje (hallo ‘ik voel me een toerist’) gaan we de kelders in, die 18 kilometer lang zijn, 30 meter onder de grond. Als ik het toeristentreintjegevoel van me af weet te schudden geniet ik met volle teugen van het zien van die kelders. Ze zijn namelijk prachtig, met veel kunst en beeldhouwwerken.
Op deze foto zie je de gyropalettes in inactieve stand. Gyropalettes zijn machines die worden gebruikt om de champagneflessen na de tweede vergisting van horizontaal naar verticaal te draaien, zodat de gistprop kan worden verwijderd.
Mercier maakt vijf verschillende champagnes en geen vintages (champagnes van één oogstjaar), omdat ze zo betaalbaar mogelijk willen blijven. Dat is met een vintage natuurlijk al nooit het geval. Ze hebben een ‘gewone’ Brut, een Brut Rosé, een Demi-Sec, een Brut Réserve en een Blanc de Noirs en ze zijn allemaal rond de €20. Dat zijn andere prijzen dan andere huizen op de Avenue, al kan je natuurlijk in de streek nog wel goedkopere champagnes vinden bij kleinere boeren.
We proeven drie Mercier champagnes: de Brut, de Brut Réserve en de Blanc de Noirs. Onze favoriet is meteen de Brut Réserve, die wat meer noot- en toastachtige smaken heeft en net wat steviger is qua smaak. De Brut smaakt ook prima, maar is voor mijn smaak iets te floraal en bloemig. Dat is trouwens helemaal waar Mercier voor gaat: voor bloemig, fruitig & fris.
Lunchen bij Le Theatre
Tijd om te lunchen! Dit doen we bij Le Theatre.
Op z’n Frans lekker uitgebreid lunchen. En dit is ook echt zó goed. Die terrine van eend is lekker grof (houd ik van) en de lamsrack is zo zacht en mals, zo heb ik hem nog nooit gegeten. Als laatste de moelleux au chocolat met zo’n hemelse vloeibare binnenkant… Draag me maar weg. Maar dat kan niet, want we gaan door naar het volgende champagnehuis!
Champagne Charles Mignon
Onze tweede stop vandaag is bij Charles Mignon, een jong familiebedrijf dat gestart is in 1995. Ze hebben een aantal eigen wijngaarden in Chouilly (grand cru) en de vallei van de Marne. Ze kopen ook druiven in van wijnboeren in de Marne en Montagne de Reims. Ze gebruiken veel chardonnay in hun champagnes en daarvan komen de druiven uit Cote des Blancs.
Een kijkje in de kelder. Je ziet op de foto gewoon hoe vochtig het is!
Je ziet hier in de nek van de fles de gisten zitten. Als de tweede vergisting en rijping klaar is, wordt de flessenhals bevroren. De kroonkurk wordt verwijderd en de gistprop schiet dan zo uit de fles, door de druk.
We mogen proeven! We krijgen vier verschillende champagnes, maar ze hebben er veel meer, ook vintages. We proeven eerst een Extra Brut Blanc de Blancs (dus 100% Chardonnay, €26,50) en dit vind ik meteen helemaal lekker. Fruitig met perzik en limoenschil, maar ook amandel, brioche en zelfs paddenstoelen. Deze heeft maar heel weinig suiker (het is een extra brut, dus de laagste dosage die er is) en dit is echt een goed begin. De Brut Premier Cru (€23) is superfruitig. Fris, fruitig, bloemig. Niet mijn smaak, maar wel een topper voor als je van superfruitige champagnes houdt. De rosé (€24,50) vind ik een beetje saai met alleen aardbei en framboos en wat weinig intensiteit, maar de Brut Reserve (€30,50) vind ik dan wel weer lekker met appel, peer, citroen en citroenschil en amandel en hazelnoot. Heel verschillende champagnes, met allemaal goede prijzen. Als je bedenkt dat een Moët & Chandon begint bij €44…
Het allerbeste bij Boizel
Op naar onze laatste stop voor vandaag: Boizel. We gaan weer terug naar de Avenue de Champagne! En dat is een mooie om mee af te sluiten, want we waren al blij, maar hier worden we helemaal, weggeblazen.
Boizel werd in Epernay opgericht in 1834 door Auguste & Julie en nu in 2019 staat de vijfde generatie Boizels, Evelyne & Christophe, aan het roer. Wat bijzonder is bij Boizel is dat ze van het druivensap alleen de ‘cuvée’ gebruiken. Als je druivensap voor wijn perst heb je de eerste pers, wat de cuvée wordt genoemd. Dat is het meest pure sap van de hoogste kwaliteit. Veel huizen gebruiken ook de ‘taille’, de tweede persing, die lager van kwaliteit is doordat er harder wordt geperst. Nu lees ik veel dat dat bij de blauwe druiven een ‘probleem’ is (omdat er dan meer tannines in het sap komen) en dat dat bij Chardonnay juist zorgt voor meer smaak in het sap… Wie me hier meer over kan uitleggen, meld je!
Boizel maakt veel verschillende champagnes en ze vinden het leuk een beetje te experimenteren.
De grote roestvrijstalen tanks waar de eerste wijn mee wordt gemaakt, voor het champagne wordt
Boizel heeft wat mooie houten vaten in de wijnmakerij staan, waar ze mee experimenteren. Een aantal van hun vintages vergisten en rijpen ze op nieuw hout, bijvoorbeeld.
De kelders zijn bescheiden, maar práchtig. Ze hebben er zelfs flessen liggen uit de eerste jaren, dus er liggen champagnes van meer dan 160 jaar oud… Of ze nog drinkbaar zijn? De sommelier die ons rondleidt zegt van niet. ‘Je wordt er niet ziek van, maar lekker zal het ook niet meer zijn…’ Ben toch benieuwd hoe het smaakt.
En dan: proeven! We proeven eerst twee champagnes, de Boizel Brut Reserve (€30,80), hun ‘gewone’ instapchampagne van Chardonnay, Pinot Meunier en Pinot Noir. Deze is gewoon hartstikke goed. Fruitig en nootachtig tegelijk met duidelijk aanwezige gisttonen zoals brioche en gebakken brood. Ook proeven we de Boizel Joyau de France 2004 (€91), een vintage dus met druiven van één jaargang, van Pinot Noir en Chardonnay. Heeft 12 – 18 jaar in de kelder liggen rijpen op fles. Deze is te gek, gebakken peer, gedroogde abrikoos, vanille, hazelnoot, brioche… en een eeuwenlange afdronk. Wat te gek! Als we in de winkel staan wil ik graag een vintage kopen, maar ik ben ook wel benieuwd naar de andere vintages. De sommelier raadt me de Cuvee Sous Bois 2000 (€115) aan en die mogen we proeven. Ik ben meteen om. Dit is fantastisch. Deze champagne is op hout vergist en gerijpt en heeft veertien jaar in de kelders gelegen. 5 gram suiker.
Ik proef gebakken appel, stoofpeertjes, vanille, honing en gakarameliseerde noten. Als we later buiten naar het hotel lopen, proef ik hem nóg. Hiervan neem ik een fles mee.
Hapjes bij La Cave d’Avenue
Na deze topdag gaan we lekker eten bij La Cave d’Avenue, een B&B met restaurant aan de Avenue de Champagne.
De eigenaren van La Cave zijn ook de eigenaren van champagnehuis A. Bergere en natuurlijk drinken we daar een glas van. Dit is de Les Vignes de Nuit en die is fris, fruitig en heeft ook iets romigs. En brioche en amandel! Hmm. Daarbij krijgen we een plank met charcuterie en hier worden we heel blij van.
Daarna bizarre tosti’s met ham uit de omgeving en truffel met kaas erbovenop. Hallo zeg. En nog een plank met allemaal kleine zoetigheden… Nu kon ik wel écht worden weggedragen want hierna was het tijd om als een blok in slaap te vallen na al die indrukken (en na al die champagne).
Binnenkort deel ik dag 2 met je!
Ik werd door de streek uitgenodigd voor deze trip.